Beslenme ile kanser ilgisi
Kansere yakalanmada şahısların ömür hali ve alışkanlıkları büyük değer taşımaktadır. Yanlış beslenme alışkanlıkları, şişmanlık, hareketsiz hayat, sigara ve alkol kullanımı, genetik ve çevresel etmenler kanser oluşumunda tesirli faktörlerdir. Çalışmalara baktığımızda beslenme tüm kanserlerin ortalama %35’inde neden olan faktör olarak karşımıza çıkmakta. Bunun yanında yanlışsız beslenme ile kansere karşı esirgeyici tesirleri olan birçok bileşeni bedenimize sağlamak da mümkün. Yani aslında beslenme, kansere hem neden hem de çare…
Kansere neden olan yanlış beslenme alışkanlıklarını şöyle sıralayabiliriz;
Aşırı yağlı beslenme. Bilhassa hayvansal protein ve doymuş yağların fazla tüketimi ( kırmızı et vb. )
Besinlerin hazırlanması ve pişirilmesindeki yanlışlı formüller ( kızartma, kavurma, mangal, tütsüleme üzere ) Kızartılmış besinlerde oluşan ziyanlı hususlar, kırmızı et ve beyaz etin mangalda ve ateşte pişirilmesi ve yanması ile besinde oluşan karsinojen ( kanser yapan ) hususların bedene alınmasına neden olur.
Sosis, sucuk, salam üzere işlenmiş et eserlerinin raf ömrünü artırmak için kullanılan nitrit ve nitrat üzere besin katkı hususlarının tüketimi
Kansere neden olan ziyanlı unsurlarla savaşacak, bedenin savunma düzeneğini güçlendirecek zerzevat – meyvelerin yetersiz tüketimi ve posa’dan yoksul ( lifsiz ) beslenme kanser ile bağlantılıdır.
Katkı unsurları içeren hazır besinlerin fazla tüketimi
Besinlerin saklanmasındaki yanılgılı uygulamalar. Kuru besinler, tahıllar ve baharatların sıcak ve nemli ortamlarda saklanması sonucu oluşan mikroorganizmalar kansere neden olan toksin unsurlar ( aflatoksin üzere ) üretir.
Aşırı tuz tüketimi (Turşu, salamura üzere tuzlu besinlerin fazla tüketimi bilhassa mide kanserinin oluşum riskini arttırmaktadır. )
Şeker ve şekerli besinlerin fazla tüketimi bilhassa göğüs ve mesane kanseri riskini arttırmaktadır.
Fazla ölçüde alkol tüketimi.
Doğru beslenme ile kanserden korunmak mümkün… İşte teklifler;
Günde 6 – 9 porsiyon zerzevat – meyve tüketin. Zerzevat ve meyveler vitamin ve mineraller ile öteki kansere karşı gözetici bileşikler bakımından hayli zengindir. Günde 3 porsiyon mevsim meyvesi tüketimi, bilhassa akciğer, özefagus, ağız boşluğu, pankreas, mide,kolon, rektum, mesane ve larinks kanserlerine karşı kollayıcıdır.
Antioksidan’lardan güçlü beslenin. Antioksidanlar, vitamin özelliği taşımayan moleküllerdir. Bedenimize ziyan veren hür radikallere karşı hami tesir gösterirler. En güçlü antioksidanlar A, C ve E vitaminleridir. Bu vitaminler tıpkı vakitte anti-kanserojendir.
C vitamini: Turunçgiller, kivi, çilek, sivri biber, kuşburnu, brokoli, domates en güzel kaynakları ortasında yer alır. Yapılan çalışmalarda C vitaminin teneffüs ve yemek borusu, mide ve kolerektal kanserlerin önlenmesinde rol oynadığı gösterilmiştir.
A vitamini: Koyu yeşil yapraklı sebzeler, sarı, turuncu renkli zerzevat ve meyveler ( kayısı, havuç, kırmızı biber, domates, bal kabağı üzere )
Domates
Domateste bulunan laykopen isimli bileşik güçlü antioksidan tesiriyle prostat, göğüs, sindirim sistemi, mesane, deri ve serviks kanseri riskini azaltmaktadır.
E vitamini: Başta bitkisel yağlar, yağlı tohumlar ( ceviz, fındık, fıstık üzere ), kurubaklagilerde bulunmaktadır. E vitamini kimyasal karsinojenleri etkisiz hale getirerek kansere karşı hami tesir gösterir.
Brokoli – karnabahar – lahana
İçerdikleri glukozinolat isimli bileşikler sayesinde kanser riskini azalttığı gösterilmiştir. Bu yiyecekler kanserle savaşan en güçlü silahtır.
Soğan – sarımsak – pırasa
Yemeklerinize soğan ve sarımsağı bol kullanın. Bu sebzeler içerdikleri sülfürlü bileşiklerin tesiriyle immün sistemi güçlendirir, tümör hücre çoğalmasını baskılayan enzimlerin aktivitesini arttırarak kansere karşı hami tesir gösterirler.
Bu aileden olan sebzeler, hücre hasarına karşı hami güçlü bir antioksidan olan ‘selenyum’ içerirler. Ayrıyeten soğanda çokça bulunan quercetin isimli bileşik bedene ziyan veren hür radikallerin yakalanmasında tesirlidir.
Kırmızı üzüm
Kırmızı üzümün kabuğunda bulunan polifenolik bileşikler güçlü antioksidan tesire sahiptirler. Bu özelliği sayesinde kanser ve koroner kalp hastalığı riskini azaltmaktadır. Kırmızı şarap ve kırmızı üzüm suyu tıpkı etkiyi göstermektedir.
Omega – 3
Haftada 3 sefer balık yiyin. Bedenimiz için elzem olan omega – 3 yağ asitleri somon, ton, sardalya, uskumru üzere yağlı balıklarda ve semizotu, keten tohumu yağı, ceviz üzere birtakım besinlerde bulunur. Omega – 3 yağ asitleri hücre membranının yapısında bulunur. Beyin ve retinada değerli fonksiyonları vardır. Koroner kalp hastalığının önlenmesi ve korunmasındaki tesirinin yanında kansere karşı gözetici tesirleri olduğu bilinmektedir.
Kefir – yoğurt
Her gün az yağlı süt, yoğurt yahut kefir tüketmeye itina gösterin. Pre-probiyotik tesirleri sayesinde kansere karşı kollayıcıdırlar. Probiyotikler, besinlerle alınan bağarsak florasını dengeleyen sindirim sistemine yararlı, dost mikroorganizmalardır. Ziyanlı patojen bakterilerin azalmasını sağlarlar. Prebiyotikler ise bağarsaklarda bulunan faydalı bakterileri besleyerek sıhhati olumlu istikamette etkilyen ve sindirim sisteminin olağan çalışmasını sağlayan besin bileşimleridir.
Fazla kırmızı et tüketiminden kaçının
Et ve yağın fazla tüketimi, günlük posa alımının yetersi olması, sebze-meyveden yetersiz beslenme, kızartma ve mangalda hazırlanmış besinlerin tüketimi bağarsak florasında değişikliklere neden olur. Bu şekil yanlış beslenme alışkanlıkları iltihabi bağırsak hastalıkları ve kolerektal kanserler üzere hastalıklara yol açabilmektedir.
Uzm. Dyt. Müge Özyurt Şafak
